آشنایی با تک به تک پورت های لپ تاپ + بررسی کاربرد آنها

لپ تاپ شما به‌احتمال‌زیاد پورت‌های متعددی دارد که شناخت کاربرد دقیق آن‌ها گاهی اوقات می‌تواند سخت و گیج‌کننده باشد. برخی از پورت‌ها یا درگاه های لپ تاپ مانند USB حتی در نسخه‌های مختلفی موجود هستند. به همین دلیل، در بازرگانی مهر تصمیم گرفتیم این مقاله را برای آشنایی شما با پورت های لپ تاپ تهیه کنیم.

در ابتدا ما هر پورت (درگاه) را بررسی می‌کنیم، سپس کاربرد آن را می‌گوییم و در آخر نسخه های مختلف و تفاوت نسخه های آن را برای شما عزیزان بیان می‌کنیم.

پورت یا درگاه چیست؟

در سخت‌افزار کامپیوتر، یک پورت، جک یا اتصالی است که برخی از دستگاه‌های جانبی دیگر به آن متصل می‌شوند. پورت ها برای هر هدف استاندارد شده اند. برخی از پورت های رایج عبارتند از پورت های گذرگاه سریال جهانی (USB – Universal Serial Bus)، پورت های USB-C، پورت های اترنت یا DisplayPort.

در ادامه تک به تک پورت ها را به همراه توضیحات کامل آنها معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشیم.

جک 3.5 میلی‌متری صدا

جک 3.5 میلی‌متری صدا که به‌عنوان جک هدفون نیز شناخته می‌شود، رایج‌ترین پورت صدا در لپ تاپ‌های سنتی و مدرن است. این پورت امکان اتصال به اکثر هدفون‌ها و بلندگوهای سیمی را همراه با ورودی و خروجی صدا فراهم می‌کند. برخی از لپ تاپ‌های قدیمی دو جک صوتی دارند که میکروفن و صدا را تقسیم می‌کند، اما مدل‌های جدیدتر از یک پورت برای هر دو مورد بهره می‌برند.

برخی از لپ تاپ‌های مدرن، جک 3.5 میلی‌متری صدا ندارند. در این صورت، برای اتصال لپ تاپ به هدفون و بلندگوهای بی‌سیم خود به یک دانگل بی‌سیم USB نیاز دارید. در صورت امکان از طریق بلوتوث هم می‌توانید ابزار صوتی خود را به لپ تاپ متصل کنید.

در عین‌حال، بسیاری از هدفون‌های سیمی از USB به‌جای جک‌های آنالوگ 3.5 میلی‌متری متصل می‌شوند و این هم می‌تواند یک گزینه باشد. اگر فقط هدفون 3.5 میلی‌متری سیمی دارید، اما جک 3.5 میلی‌متری صدا در پورت های لپ تاپ شما نیست، باید یک آداپتور تبدیل USB یا USB Type-C به جک 3.5 میلی‌متری صدا تهیه کنید.

در گذشته معمولا لپ تاپ ها 2 پورت جک 3.5 میلی متری داشتند که یکی برای ورودی صدا (میکروفون) و دیگری برای خروجی صدا کاربرد داشت. با گذشت زمان و باریک تر و باریک تر شدن لپ تاپ ها مخصوصا لپ تاپ های مهندسی، این پورت ها به یکی کاهش یافت و ورودی و خروجی صدا یکی شد.

پورت‌های USB

USB مخفف عبارت Universal Serial Bus به معنای گذرگاه سریال عمومی است و از رایج‌ترین پورت های ورودی و خروجی لپ تاپ محسوب می‌شود. پورت‌های USB معمولا برای انتقال فایل بین لپ تاپ و سایر دستگاه‌های هوشمند (تبلت، دیسک‌های ذخیره‌سازی، گوشی‌های هوشمند و غیره) کاربرد دارند.

همچنین برای شارژ وسایل جانبی نیز استفاده می‌شوند. گاهی اوقات به‌عنوان درگاه شارژ خود لپ تاپ هم عمل می‌کنند. انواع مختلفی از پورت های لپ تاپ USB وجود دارند که هرکدام دارای ویژگی‌های مجزا و مخصوص به خود هستند. در حال حاضر، سه نوع پورت Usb لپ تاپ زیر شناخته‌شده‌تر هستند.

ویکی پدیای فارسی در مورد USB می‌گوید:

گذرگاه سریال عمومی (به انگلیسی: Universal Serial Bus) (اختصاری USB) یک استاندارد صنعتی است که در آن، کابل‌ها و پروتکل‌های ارتباطی گذرگاه (باس) برای اتصال، ارتباط و همچنین منبع تغذیه که بین کامپیوتر و دستگاه الکترونیکی به کار می‌رود تعریف شده‌است.

پورت USB-A (یا USB Type-A)

USB Type-A یک کانکتور چهار پین است که در انواع و نسخه‌های مختلف USB 1.1، USB 2.0، USB 3.0، USB 3.1 و USB 2.0 عرضه می‌شود. USB 3.1 معمولا سیاه یا خاکستری‌رنگ است، در حالی‌که پورت‌های USB 3.0 آبی یا فیروزه‌ای‌رنگ هستند. با این‌حال، USB 3.0 توسط انجمن اجرایی USB به USB 3.1 Gen 1 تغییر نام داده است.

پورت USB 3.0

از نظر فنی، پورت USB 3.0 دیگر وجود ندارد. پس اگر لپ تاپی با پورت USB 3.0 دیدید، احتمالا چند سال از عمر آن می‌گذرد. با این ‌حال، نسخه دیگری از USB 3.1 به نام نسل 2 (Gen 2) وجود دارد که سرعت انتقال آن دو برابر (10Gbps) نسبت به نسل 1 است.

برای اینکه بدانید لپ تاپ شما کدام نسل یا سرعت از USB 3.1 را دارد، می‌توانید به Device Manager دستگاه خود نگاهی بیندازید. پورت های نسخه USB 3.0 به بعد عمدتاً سرعت بسیار بالایی دارند.

پورت USB Type-C (یا USB-C)

USB Type-C جدیدترین نوع پورت USB لپ تاپ است که به‌سرعت جایگزین پورت های لپ تاپ USB Type-A و Type-B در سایر دستگاه‌ها می‌شود. برخلاف نوع مستطیلی شکل Type-A با کانکتور 4 پین، USB-C باریک‌تر و کوچک‌تر است و 24 پین دارد. این امر باعث می‌شود حجم و سرعت انتقال سریع‌تری را ارائه کند.

همان‌طور که لپ تاپ‌ها و نوت‌بوک‌ها باریک‌تر می‌شوند، درگاه‌های لپ تاپ USB-C توسط بسیاری از سازندگان ترجیح داده می‌شوند. هر چه تعداد پورت های USB لپ تاپ شما بیشتر باشد، شما امکان اتصال لوازم جانبی های بیشتری را دارید.

فرضا لپ تاپ لنوو Legion 5 که یک لپ تاپ گیمینگ است، 2 پورت USB-C و 4 پورت USB-A از نوع 3.2 دارد!

پورت اترنت (Ethernet)

پورت اترنت به شما امکان می‌دهد از طریق یک کابل اترنت با لپ تاپ خود به اینترنت متصل شوید. پورت اترنت یک کانکتور 8 پین یا 8 تماسی (8P – 8C) است و گاهی اوقات دو چراغ LED دارد که انتقال دیتا را نشان می‌دهد.

این پورت با سرعت 10/100/1000 مگابیت کار می‌کند و برای اتصال سیمی لپ تاپ به اینترنت ضروری است.

به پورت Ethernet درگاه RJ45 نیز گفته می‌شود. در گذشته این پورت یکی از مهم ترین پورت های لپ تاپ بود، اما با گذشت زمان و پیشرفت اتصالات بی سیم اهمیت این پورت کمتر شده و اتصالات بی سیم همانند WIFI 6.0 جای آن را گرفته اند.

درگاه کارت‌خوان SD

پورت کارت‌خوان SD برای انتقال آسان فایل‌ها بین لپ تاپ و کارت SD استفاده می‌شود. کارت‌های SD بسیار کوچک هستند و معمولا در گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها به کار می‌روند. در لپ تاپ ها در گذشته به شدت این پورت رواج داشت، اما امروزه تقریبا منسوخ و نایاب شده است!

پورت HDMI

در ادامه بررسی پورت های لپ تاپ به درگاه پرکاربرد HDMI می‌رسیم. HDMI مخفف عبارت High Definition Media Interface به معنای پورت رابط رسانه‌ای با وضوح بالا است. این پورت امکان انتقال سیگنال‌های صوتی و تصویری را بین لپ تاپ شما و دستگاه‌های دیگر مانند دوربین‌های دیجیتال، مانیتور، کنسول‌های بازی، پروژکتورها و غیره فراهم می‌کند.

آخرین نسخه این پورت، HDMI 2.1 است؛ درحالی‌که نسخه‌های قدیمی‌تر HDMI 2.0 و HDMI 1.4 هم وجود دارند. پورت HDMI 2.1 دارای قابلیت‌ها و ویژگی‌های صوتی و تصویری بهتری نسبت به HDMI 2.0 است و به همین ترتیب، نسخه 2.0 بهتر از 1.4 خواهد بود.

درگاه Display Port

این پورت مانند HDMI یک کانکتور 20 پین دارد و سیگنال‌های تصویری و صوتی را به دستگاه‌های نمایشگر خارجی مانند مانیتور ارسال می‌کند. در لپ تاپ‌های امروزی، دو نوع درگاه DisplayPort یعنی «DisplayPort استاندارد» و «DisplayPort مینی» استفاده می‌شود.

DisplayPort های مینی را بیشتر در تبلت‌های سرفیس پرو مایکروسافت و مک بوک پرو اپل می‌بینید. DisplayPort های استاندارد نیز معمولا در لپ تاپ‌های سایز بزرگ‌تر یافت می‌شوند. پورت Display Port و VGA به دلیل اینکه نسبت به HDMI امکانات کمتر و معایب بیشتری داشتند، روز به روز منسوخ شدند.

تاندربولت

تاندربولت سریع‌ترین اتصال موجود در لپ تاپ‌ها به شمار می‌رود. تاندربولت می‌تواند پورت‌های PCIe، DisplayPort، سیگنال‌های سریال و برق DC را به ‌طور کلی در یک درگاه ترکیب کند. این امر اجازه می‌دهد تا اتصال تاندربولت برای اهداف مختلف، از اتصالات جانبی گرفته تا شارژ لپ تاپ به کار رود.

آخرین نسخه‌ها، Thunderbolt 3 و Thunderbolt 4 هستند و می‌توانند داده‌ها را با سرعت فوق‌العاده سریع 40 گیگابایت بر ثانیه انتقال دهند. این سرعت، چهار برابر سریع‌تر از USB 3.1 نسل 2 است. البته نسخه‌های قدیمی تاندربولت نیز دارای سرعت انتقال 10 گیگابایت بر ثانیه هستند.

اگر می‌خواهید در مورد تاندربولت و نسخه های مختلف آن بیشتر بدانید، ما در مقاله تاندربولت چیست و چه کاربردی دارد به صورت کامل این فناوری که حاصل همکاری اینتل و اپل با یکدیگر است را معرفی کردیم.

تنها یک اتصال تاندربولت 3 یا 4 به لطف استفاده از سیگنال‌های DisplayPort دوگانه، قادر به خروجی هم‌زمان به دو نمایشگر 4K است. برخی از کارت‌های گرافیک خارجی جدیدتر نیز مجهز به درگاه‌های تاندربولت هستند که به لپ تاپ‌ها اجازه می‌دهند برای اجرای بازی‌های سطح بالا به آن‌ها متصل شوند. (کارت گرافیک اکسترنال)

تمام پورت‌های تاندربولت می‌توانند به‌عنوان یک پورت USB-C هم عمل کنند، اما همه پورت‌های USB-C دارای ویژگی‌های تاندربولت نیستند. برای شناسایی پورت های لپ تاپ تاندربولت به دنبال یک پورت USB-C باشید که در کنار آن، علامتی مانند رعدوبرق وجود داشته باشد.

اسلات قفل کنزینگتون

اسلات‌های قفل کنزینگتون که به نام K-lock یا K-slot نیز شناخته می‌شوند، در دسته پورت های ورودی و خروجی لپ تاپ قرار نمی‌گیرند. قفل کنزینگتون حفره کوچک و تقویت‌شده‌ای است که برای سرقت نشدن لپ تاپ شما به کار می‌رود.

این قفل در برخی از لپ تاپ‌ها وجود دارد و برای اتصال یک قفل امنیتی فیزیکی به دستگاه شما استفاده می‌شود. شکاف قفل کنزینگتون را می‌توان بسته به مدل لپ تاپ در کنار یا پشت دستگاه پیدا کرد.

برای استفاده از این قفل باید یک کابل سازگار را در شکاف قفل کنزینگتون قرار داد. انتهای دیگر کابل را هم می‌توان به یک مکان امن وصل کرد. در نتیجه، لپ تاپ محکم می‌شود و از سرقت آن جلوگیری خواهد شد. شکاف قفل کنزینگتون اغلب با یک نماد قفل کوچک در کنار دهانه آن از دیگر پورت های لپ تاپ مشخص می‌شود.

پورت VGA

VGA مخفف عبارت Video Graphics Array به معنای آرایه گرافیک ویدیویی است. یک پورت ویدیویی آنالوگ قدیمی که قدمت آن به سال 1987 بازمی‌گردد. این پورت می‌تواند ارتباط بین لپ تاپ و مانیتورهای قدیمی‌تر CRT و حتی پروژکتورهای مدرن‌تر را امکان‌پذیر کند.

از آنجایی‌ که پورت VGA آنالوگ است، مستعد تخریب سیگنال در فواصل طولانی‌تر خواهد بود. همچنین تنها دارای حداکثر وضوح 640×480 با نرخ رفرش 60 هرتز است. این پورت های لپ تاپ با توجه به بزرگ‌تر بودن و افزایش استفاده از ویدیوهای دیجیتال، در حال حذف شدن هستند.

وبسایت PCWorld در مورد این مبحث می‌گوید:

امروزه تولیدکنندگان لپ تاپ به تولید دستگاه‌های باریک‌تری می‌پردازند و به‌جای VGA از اتصالات HDMI یا DisplayPort بهره می‌برند.

پورت DVI

در انتهای بررسی پورت های لپ تاپ به درگاه DVI (رابط بصری دیجیتال) می‌رسیم. این درگاه برای اتصال یک منبع ویدیویی مانند لپ تاپ به یک صفحه‌نمایش خارجی استفاده می‌شود. پورت DVI در اواخر دهه 90 و با هدف جایگزینی فناوری VGA آنالوگ با ویدیوهای دیجیتال توسعه یافت.

اگرچه پورت DVI در لپ تاپ‌های مدرن چندان رایج نیست، اما همچنان در بسیاری از مانیتورهای خارجی با وضوح فول اچ‌دی یا پایین‌تر یافت می‌شود. یک اتصال DVI منفرد می‌تواند تا رزولوشن 1920 در 1200 با 60 هرتز خروجی دهد، اما برای خروجی با رزولوشن بالاتر به یک اتصال DVI دو لینک ویژه نیاز دارد.

به طور کلی از بین پورت DVI، پورت DisplayPort و VGA بهترین گزینه پورت HDMI است! علت آن تکامل یافتگی هر چه بیشتر و امکانات مناسب آن است.

پورت SC

اسلات sc نوعی درگاه ارتباطی است که در برخی از لپ تاپ‌ها استفاده می‌شود و نسخه کوچک‌تری از اسلات معمولی است. کاربرد پورت sc برای اتصال دستگاه‌های کوچک‌تر مانند کارت‌های حافظه یا درایوهای فلش USB به لپ تاپ است.

دیگر کاربرد پورت sc برای اتصال کارت احراز هویت به ویندوز 10 به منظور دسترسی به سیستم‌عامل است. علاوه بر این، در برخی از کشورها می‌توان از طریق مرتبط کردن کارت شناسایی ملی، با آن به احراز هویت در سایت‌های مختلف پرداخت.

پورت های بی سیم لپ تاپ

به جز موارد معرفی شده و نسخه های آنها، پورت های بی سیم لپ تاپ را نیز نباید فراموش کرد. بلوتوث که آخرین نسخه آن بلوتوث نسخه 5.2 است و وای فای از 2 پورت اصلی لپ تاپ ها هستند که در ارتباطات بی سیم نقش بسیار موثری را ایفا می‌کنند.

فناوری فای وای نسخه 6 (WIFI 6.0e) دارای سرعتی بالغ بر 333 مگابیت بر ثانیه است که بسیار برای مصارف عادی مناسب ارزیابی می‌شود.

جمع‌بندی

درگاه‌های ارتباطی لپ تاپ‌ها بسیار متنوع هستند و کاربردهای گوناگونی دارند. به‌ طور کلی، هر چقدر دانش شما از این پورت‌ها افزایش یابد، می‌توانید راحت‌تر از آن‌ها استفاده کنید. امیدواریم بررسی پورت های لپ تاپ در این مطلب برای شما مفید بوده باشد.